"ฮอกไกโด" เป็นเขตการปกครองที่ใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่น มีพื้นที่กว้างขวางและมี 4 ฤดูที่ชัดเจน ด้วยความที่มันใหญ่มากขนาดนี้ ไม่เพียงแต่นักท่องเที่ยวต่างชาติเท่านั้น แม้แต่คนญี่ปุ่นจากภูมิภาคอื่น ๆ ก็ยังงง ๆ กับภูมิภาคนี้ไม่น้อย ซึ่งนี่เองที่ทำให้เกิดวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ขึ้นมา วันนี้ "JapaiJAPAN" เลยจะมาแชร์ 10 เกร็ดความรู้สนุก ๆ เกี่ยวกับฮอกไกโด ที่รู้แล้วคุณจะกลายเป็นเซียนฮอกไกโด ขึ้นมาทันทีเลย!
① ฮอกไกโดไม่มีฤดูฝนเลยเหรอ? แถมซากุระยังบานในเดือนพฤษภาคมอีก!
เนื่องจากตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ ฤดูหนาวของฮอกไกโดยาวนานถึงครึ่งปี ทำให้ฤดูกาลอื่น ๆ ค่อนข้างสั้นและผ่านไปอย่างรวดเร็ว สำหรับฤดูชมซากุระนั้น ด้วยความที่ฮอกไกโดตั้งอยู่เหนือสุดของญี่ปุ่น ทำให้แนวดอกซากุระบานช้าที่สุดในประเทศ โดยดอกซากุระจะเริ่มบานประมาณปลายเดือนเมษายนถึงต้นเดือนพฤษภาคม ซึ่งมักตรงกับช่วง "โกลเด้นวีค" ของญี่ปุ่นพอดีและยิ่งขึ้นไปทางเหนือเท่าไหร่ ดอกซากุระก็จะยิ่งบานช้าลงไปอีก
ในขณะที่ภูมิภาคอื่น ๆ ของญี่ปุ่นกำลังทุกข์ทรมานจากฤดูฝนที่ชื้นแฉะ ฮอกไกโดกลับเป็นช่วงที่อากาศแห้งและสดชื่น อย่างไรก็ตาม ในช่วงต้นเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนมิถุนายน ฮอกไกโดจะมีสภาพอากาศที่เรียกว่า "ฝนเอโซะ" ซึ่งจะคงอยู่ประมาณ 10 วันถึง 2 สัปดาห์ ในช่วงนี้สภาพอากาศจะไม่แน่นอน มีทั้งฝนตกเป็นช่วง ๆ และท้องฟ้าแจ่มใส แต่เมื่อเทียบกับ "ฤดูฝน" จริง ๆ แล้ว ถือว่าเป็นเรื่องเล็กน้อยมากเลยล่ะ
หมายเหตุ:
หากคุณมาเที่ยวฮอกไกโดในช่วงนี้ ต้องระวังสภาพอากาศที่แปรปรวนเป็นพิเศษนะ เพราะอาจจะเจอสถานการณ์แบบตอนเช้ายังใส่เสื้อแขนสั้นสบายอยู่ดี ๆ แต่พอตกค่ำอุณหภูมิกลับดิ่งลงฮวบ หนาวสั่นกันเลยทีเดียว โดยเฉพาะถ้าคุณเดินทางไปทางเหนือหรือตะวันออกของเกาะ ยิ่งต้องเตรียมตัวให้พร้อม อย่าให้อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วระหว่างกลางวันกับกลางคืนทำให้คุณป่วยเป็นหวัดได้ ระวังตัวให้ดี ๆ ล่ะ!
② ชมซากุระแล้วต้องกินเนื้อย่างแบบเจงกิสข่าน!
ทุกปีเมื่อถึงช่วงโกลเด้นวีคของญี่ปุ่น ก็จะเป็นฤดูชมซากุระของชาวฮอกไกโดพอดี คนญี่ปุ่นทั่วไปมักจะนำข้าวกล่องหรืออาหารง่าย ๆ มาทานคู่กับเบียร์ขณะชมดอกไม้ แต่ชาวฮอกไกโดนั้นชอบปิ้งย่างไปพร้อมกับชมซากุระเป็นพิเศษ และเมื่อพูดถึงบาร์บีคิว ต้องไม่พลาดที่จะกิน "เนื้อย่างเก็งกิสข่าน" โดยเนื้อแกะเป็นวัตถุดิบที่ขาดไม่ได้เลย ดังนั้นเมื่อถึงฤดูกาลนี้ คุณจะเห็นควันขาวลอยฟุ้งในสวนสาธารณะที่ซากุระบาน กลิ่นหอมของเนื้อย่างเก็งกิสข่านลอยอบอวลไปทั่ว กลายเป็นภาพบรรยากาศฤดูใบไม้ผลิที่เป็นเอกลักษณ์ของฮอกไกโดอย่างแท้ทรู
③ เห็น "แมลงหิมะ" แปลว่าหิมะกำลังจะตก?
ประมาณปลายเดือนตุลาคมของทุกปี ก่อนที่หิมะแรกจะตก จะมีแมลงชนิดหนึ่งปรากฏตัวขึ้น มีหางเหมือนปุยฝ้ายและมีชื่อเพราะพริ้งว่า "แมลงหิมะ" คนที่เห็นครั้งแรกอาจคิดว่าเป็นเกล็ดหิมะเล็ก ๆ แต่สำหรับชาวฮอกไกโด เมื่อพบเห็นร่องรอยของแมลงหิมะ ก็หมายความว่าฤดูหนาวมาถึงแล้ว แมลงหิมะเป็นสิ่งมีชีวิตที่บอบบางมาก แค่สัมผัสเบา ๆ ก็ตายได้ และมันมักจะติดอยู่ตามผมหรือเสื้อผ้าของคน ดังนั้น เมื่อเจอเป็นจำนวนมาก ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ ยังมีคนบอกอีกว่าหลังจากเห็นแมลงหิมะปรากฏตัว ประมาณ 1 สัปดาห์ถึง 10 วัน จะมีหิมะแรกตกลงมา แม้ว่าจะยังไม่มีการสำรวจหรือพิสูจน์เป็นพิเศษ แต่ถ้าคุณมีโอกาสอยู่ที่ฮอกไกโดในช่วงนี้เป็นเวลานาน ก็ลองสังเกตดูนะ
④ สัญญาณไฟจราจรแบบ "แนวตั้ง" !
ฮอกไกโดเป็น "ดินแดนแห่งหิมะ" อย่างแท้จริง และหนึ่งในภาพที่พบเห็นได้บ่อยก็คือสัญญาณไฟจราจรแบบ "แนวตั้ง" นั่นเอง เหตุผลหลักก็คือสัญญาณไฟจราจรแบบแนวนอนจะมีพื้นที่สะสมหิมะมากกว่าแบบตั้งตรง ดังนั้นเมื่อหิมะที่สะสมไว้ร่วงหล่นลงมา หากบังเอิญตกลงบนกระจกรถยนต์ก็อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย สัญญาณไฟจราจรแบบตั้งตรงนี้นอกจากจะพบในฮอกไกโดแล้ว ส่วนใหญ่ก็จะพบได้ในพื้นที่ที่มีหิมะตกหนักเช่นกัน
⑤ รู้มั้ยว่า "กล่องใส่กระสอบทราย" ข้างถนนในญี่ปุ่นมีไว้ทำอะไร?
ก่อนที่หิมะจะเริ่มตกในฤดูหนาว ตามทางแยกถนนสายหลัก ๆ จะมีการติดตั้งกล่องที่เรียกว่า "กล่องใส่กระสอบทราย" ซึ่งภายในบรรจุถุงกรวดทรายขนาดเล็กไว้ คนที่เคยไปฮอกไกโดในช่วงหน้าหนาวน่าจะเดาได้ว่า กระสอบเหล่านี้จะถูกใช้เพื่อป้องกันการลื่นล้มนั่นเอง เพียงแค่โรยกรวดทรายลงบนถนน ก็จะช่วยให้เดินได้ง่ายขึ้นกว่าถนนที่ลื่นปื๋อเลยล่ะ แม้ว่าปกติจะมีอาสาสมัครคอยช่วยเหลือ แต่ถ้าจำเป็นจริง ๆ ใคร ๆ ก็สามารถนำมาใช้งานได้เลยนะ!
⑥ ทุกบ้านทุกครัวเรือนมี "ถังน้ำมันไฟส่องสว่างนอกบ้าน"
คนที่เคยไปเที่ยวฮอกไกโดน่าจะเคยสังเกตเห็นว่า ตามบ้านเดี่ยวในย่านที่อยู่อาศัยทั่วไป มักจะมีสิ่งของทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าตั้งอยู่ด้านนอก ดูเหมือนจะเป็นที่เก็บอะไรบางอย่าง แต่ที่จริงแล้วนั่นคือถังเก็บน้ำมันก๊าด ซึ่งจะมีท่อต่อเข้าไปยังเครื่องทำความร้อนและเครื่องทำน้ำอุ่นในบ้าน แม้ว่าบางบ้านจะใช้เครื่องทำความร้อนแบบแก๊สหรือไฟฟ้า แต่บ้านเดี่ยวส่วนใหญ่ก็ยังคงใช้น้ำมันก๊าดเป็นหลัก โดยจะทำสัญญากับบริษัทน้ำมันก๊าด ให้รถส่งน้ำมันมาเติมตามบ้านในแต่ละพื้นที่ ดังนั้น หากคุณมาเที่ยวฮอกไกโดในช่วงหน้าหนาว แล้วเห็นรถบรรทุกถังน้ำมันขนาดใหญ่วิ่งเข้าออกในย่านที่อยู่อาศัย ก็รู้ได้เลยว่านั่นคือรถส่งน้ำมันก๊าดนั่นเอง
⑦ จริงหรือเปล่าที่ชาวฮอกไกโดเอาเลื่อนหิมะมาใช้แทนรถเข็นเด็ก?
ฤดูหนาวในฮอกไกโดยาวนานเกือบครึ่งปี ชาวฮอกไกโดจึงต้องใช้ภูมิปัญญาคิดค้นวิธีการและสร้างอุปนิสัยต่าง ๆ เพื่อรับมือกับฤดูกาลอันยาวนานนี้ ตัวอย่างเช่น พ่อแม่จะลากลูก ๆ ที่นั่งอยู่บนแผ่นกระดานลื่นแบบในรูปไปตามถนน หรือใช้มันลากของหนัก ๆ ไปด้วย หลายคนคงเคยเห็นภาพแบบนี้มาแล้ว แต่เมื่อหิมะปกคลุมถนนในฮอกไกโด การเดินทางก็ยากลำบากขึ้น พ่อแม่จึงมีนิสัยใช้เลื่อนหิมะแทนรถเข็นเด็ก แม้ตอนแรกที่เห็นอาจรู้สึกแปลกใจ แต่พอดูไปสักพักก็รู้สึกน่ารักดี นี่เป็นหนึ่งในนิสัยที่น่าสนใจของชาวฮอกไกโดในฤดูหนาวเลยทีเดียว
⑧ ใช้ทางเข้าบ้านหรือโถงทางเดินมาทำเป็นที่เก็บของเย็นก็ได้เหรอ?
ในฤดูหนาวที่ฮอกไกโด เมื่ออุณหภูมิภายนอกต่ำกว่าศูนย์องศา ภายในบ้านจะอุ่นสบายที่ประมาณ 22 องศาเซลเซียสเพราะมีเครื่องทำความร้อน แต่บริเวณทางเข้าบ้านหรือระเบียงทางเดินที่ความร้อนเข้าไม่ถึงก็ยังคงหนาวเย็นอยู่ นี่แหละที่ภูมิปัญญาชาวฮอกไกโดในการรับมือกับฤดูหนาวจะปรากฏให้เห็น! เมื่อซื้ออาหารมามากเกินกว่าจะเก็บในตู้เย็นได้หมด หลายคนจะนำไปวางไว้ที่ทางเข้าบ้าน หรือบ้านบางหลังจะมีการต่อเติม "ห้องกันลม" ไว้หน้าทางเข้า เพราะอุณหภูมิในบริเวณเหล่านี้แทบจะไม่ต่างจากตู้แช่เย็นเลยทีเดียว
หมายเหตุ : ห้องกันลม
เพื่อป้องกันลูกบิดประตูเป็นน้ำแข็งในฤดูหนาวหรือกันลมแรงพัดเข้าบ้าน ในพื้นที่ที่มีหิมะตกหนัก บ้านเดี่ยวบางหลังจะสร้างห้องเล็ก ๆ ที่เรียกว่า "ห้องกันลม" ไว้หน้าทางเข้าบ้าน บางครอบครัวใช้ห้องนี้เก็บผัก เครื่องดื่มและอาหารต่าง ๆ ไว้ด้วย
⑨ นอนไม่หลับทั้งคืนเพราะเสียงจากรถกวาดหิมะ
ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนที่เริ่มมีหิมะตก จนกระทั่งหิมะละลายหมด ซึ่งกินเวลาเกือบครึ่งปี วิถีชีวิตของชาวบ้านหลายคนเริ่มต้นวันด้วยการกวาดหิมะ โดยเฉพาะในช่วงดึกจนถึงเช้าตรู่ จะมีรถกวาดหิมะของหน่วยงานรัฐออกมาทำงานตามพื้นที่ต่าง ๆ แม้จะรู้สึกขอบคุณคนงานที่ทำหน้าที่กวาดหิมะ แต่ในบางจังหวะรถกวาดหิมะก็ส่งเสียงดังจนหลับไม่ลงอยู่เหมือนกันนะ!
จุดเด่นพิเศษ : สัตว์แปลก ๆ ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะที่อาศัยอยู่ในฮอกไกโด
นกกระจอกภูเขาคอขาวเหนือ (ชิมาเอนากะ)
นกหางยาวคอขาว มีชื่อภาษาญี่ปุ่นว่า "เอนางะ" ซึ่งเชื่อกันว่าได้ชื่อนี้มาจากลักษณะตัวกลม ๆ และหางยาวที่ดูคล้ายกับทัพพียาว ๆ ส่วนสายพันธุ์ย่อยที่พบในฮอกไกโดเรียกว่า "ชิมาเอนางะ" ซึ่งมีลักษณะแตกต่างจากสายพันธุ์ทางใต้เล็กน้อย ด้วยรูปร่างเล็กกะทัดรัดน่ารักและขนสีขาวฟูฟ่อง ทำให้ได้รับฉายาว่า "ภูติแห่งหิมะ" นกชนิดนี้มักพบเห็นได้มากในฤดูหนาว โดยส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ในสวนสาธารณะหรือป่าที่มีพืชสีเขียวอุดมสมบูรณ์ ดังนั้นหากคุณมีโอกาสไปเยือนฮอกไกโดในช่วงฤดูหนาว ลองแวะไปตามสถานที่เหล่านี้ดูนะ บางทีคุณอาจจะโชคดีได้พบเจอนกน่ารักชนิดนี้ก็เป็นได้
หมายเหตุ:
สถานีบริการริมทางหลวง "มิจิ โนะ เอกิ อุโทไน โค" ในเมืองโทมาโคไม เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับแฟน ๆ ของ "นางฟ้าแห่งหิมะ" เลยล่ะ เพราะป่าริมทะเลสาบเป็นที่อยู่อาศัยของนกกระจอกเทศคอขาวเหนือ นักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบสามารถแวะไปชมได้ในครั้งหน้าและยังสามารถเก็บสะสมของที่ระลึกมากมายอีกด้วยนะ!
กระรอกบินเอโซะ (เอโซะโมมองก้า)
"กระรอกบินเอโซะ (เอโซะโมมองก้า)" เป็นหนึ่งในกระรอกบินสายพันธุ์ไซบีเรีย มีดวงตากลมโตสีดำเป็นประกายน่ารักและขนสีน้ำตาลอ่อน เมื่อเห็นคำว่า "เอโซะ" นำหน้าชื่อก็ทำให้รู้ได้ทันทีว่าสัตว์ชนิดนี้อาศัยอยู่ในฮอกไกโดเป็นหลัก พวกมันสามารถกางพังผืดและร่อนบินระหว่างต้นไม้ได้ จึงเป็นกระรอกบินตัวจริงเสียงจริงเลยทีเดียว เนื่องจากเป็นสัตว์กลางคืน พวกมันจึงมักออกมาหากินหลังพระอาทิตย์ตกดิน แต่ในฤดูหนาวที่ไม่จำเป็นต้องจำศีล บางครั้งก็อาจเห็นพวกมันออกมาหาอาหารในเวลากลางวันได้ มีรายงานว่าเคยพบร่องรอยของกระรอกบินเอโซะในสวนสาธารณะมารุยามะที่ซัปโปโร แต่จะพบเจอมันได้ต้องอาศัยโชคสักนิดหนึ่งนะ!
นกกระเรียนมงกุฎแดง
เมื่อพูดถึงสัตว์ที่เป็นตัวแทนของฮอกไกโด หลายคนคงนึกถึงนกกระเรียนมงกุฎแดงใช่ไหมล่ะ! ขนสีแดงสดบนหัวของมันดูเหมือนสวมหมวกเลยทีเดียว นอกจากส่วนหัวถึงคอและปลายปีกที่เป็นสีดำแล้ว ทั้งตัวปกคลุมด้วยขนสีขาวสวยงาม ด้วยท่วงท่าอันสง่างามนี้เอง ไม่แปลกเลยที่ชาวไอนุถึงเรียกพวกมันว่า "เทพแห่งพื้นที่ชุ่มน้ำ" แหล่งที่อยู่อาศัยของนกกระเรียนมงกุฎแดงส่วนใหญ่อยู่ทางตะวันออกของฮอกไกโด ซึ่งสามารถพบเห็นพวกมันได้ในพื้นที่ชุ่มน้ำทางตะวันออก เช่น พื้นที่ชุ่มน้ำคุชิโระ ทะเลสาบฟูเรน รวมถึงบริเวณลุ่มแม่น้ำโทคาจิและแถบฮอคุเซ็ตสึ ตั้งแต่ปี 1952 เป็นต้นมา พื้นที่แพร่พันธุ์ของพวกมันได้รับการกำหนดให้เป็นอนุสรณ์ธรรมชาติพิเศษของประเทศ นับเป็นสัตว์ที่มีคุณค่าอย่างยิ่ง ถ้ามีโอกาส ต้องลองไปชมความงามอันล้ำค่านี้ในฤดูหนาวที่ฮอกไกโดตะวันออกให้ได้นะ!
กว่าครึ่งหนึ่งของเกร็ดความรู้ที่เราได้แนะนำไปข้างต้นนั้นเกี่ยวข้องกับฤดูหนาวทั้งนั้นเลย! ความรู้และวิถีชีวิตที่ชาวฮอกไกโดคิดค้นขึ้นมาเพื่อรับมือกับความหนาวเหน็บในฤดูหนาวนั้น คงเป็นสิ่งที่ชาวไต้หวันที่อาศัยอยู่ในเขตกึ่งร้อนชื้นอย่างเรา ๆ จินตนาการไม่ออกแน่ ๆ! ครั้งหน้าที่คุณไปเที่ยวฮอกไกโด ก็อย่าลืมหยิบเกร็ดความรู้เหล่านี้ไปเล่าให้เพื่อน ๆ และครอบครัวฟังกันนะ!