ถ้าคุณรู้จักแค่ 'ข้าวโคชิฮิคาริ' ของนีงาตะ นั่นถือว่าล้าสมัยไปแล้วนะ ตอนนี้ที่ฮอตฮิตที่สุดคือ「ข้าวฮอกไกโด」！ในการประกวดตรวจสอบคุณภาพธัญพืชปี 2021 มีแค่ฮอกไกโดเท่านั้นที่คว้ารางวัลข้าว 3 สายพันธุ์ติดต่อกัน 3 ปีซ้อน 「พิเศษA」ฮอกไกโดที่เคยถูกเรียกว่าเป็นดินแดนที่ปลูกข้าวไม่ได้ กลับกลายมาเป็นแหล่งผลิตข้าวใหญ่อันดับ 2 ของญี่ปุ่นได้ยังไงกันนะ? บทความนี้จะแนะนำให้ทุกคนรู้จักกับ 'ข้าวฮอกไกโด' 10 สายพันธุ์สุดฮอตที่กำลังเป็นที่จับตามองในตอนนี้!
ที่มาของภาพ：Photo AC
ประวัติศาสตร์ข้าวฮอกไกโด
ฮอกไกโดเพิ่งเริ่มมีผู้อพยพจำนวนมากเข้ามาบุกเบิกในสมัยเมจิของญี่ปุ่นนี่เองนะ ตอนแรก ๆ มีแต่พื้นที่ทางใต้ของเกาะที่อากาศคล้าย ๆ กับจังหวัดอาโอโมริเท่านั้นที่ปลูกข้าวได้ ส่วนพื้นที่เหนือซัปโปโรขึ้นไปนี่ ใคร ๆ ก็คิดว่าไม่มีทางปลูกข้าวได้หรอก แต่พอมีการใช้ระบบทหารบุกเบิกที่ดิน ที่ดินเกษตรในฮอกไกโดก็ค่อย ๆ เริ่มมีการปลูกข้าวและพืชผลอื่น ๆ ขึ้นมาบ้าง
แต่รู้ไหมว่า ฮอกไกโดที่เคยถูกเรียกว่า 'ดินแดนแห้งแล้ง' นี่ ข้าวรุ่นแรกที่ปลูกสำเร็จมาจากทางใต้ของเกาะ เขาเรียกกันว่า 'อะกาเกะ' หรือ 'ผมแดง' ด้วยนะ
หลังจากความพยายามในการปรับปรุงที่ดินและอื่น ๆ ในที่สุดก็เริ่มโครงการพัฒนาสายพันธุ์ข้าวฮอกไกโดในปี 1980 และในปี 1988 ก็ได้ให้กำเนิดสายพันธุ์ข้าวดั้งเดิมของฮอกไกโดเองที่ชื่อว่า 'คิราระ 397' ขึ้นมา หลังจากนั้นก็ทยอยออกสายพันธุ์ใหม่ ๆ มาเรื่อย ๆ อย่างเช่น 'นานัทสึโบชิ (ข้าวเจ็ดดาว)', 'ฟุกคุรินโกะ (ข้าวโชคลาภอายุยืน)', 'ยูเมะพิริกะ (ข้าวความฝันงดงาม)' และอื่น ๆ
ไม่เพียงเท่านั้น ปัจจุบันพื้นที่เพาะปลูกและปริมาณการเก็บเกี่ยวก็ติดอันดับต้น ๆ ของประเทศ แข่งขันชิงตำแหน่งผู้นำกับจังหวัดนีงาตะเลยทีเดียว ต่อไปนี้เราจะมาแนะนำประเภทของข้าวฮอกไกโดกัน!
ฮอกไกโดเนี่ย จากที่เคยเป็นดินแดนที่ปลูกข้าวไม่ได้ มาถึงความสำเร็จในปัจจุบันนี้ ใช้เวลาแค่ไม่กี่สิบปีเองนะ
ที่มาของภาพ：Hokkaido rice Yumepirika
การเก็บเกี่ยวข้าวในฮอกไกโดเริ่มขึ้นราวๆ กลางเดือนกันยายนนี่แหละ
ที่มาของภาพ：Hokkaido Rice Love
Yume pirika
(ข้าวแห่งความฝันอันงดงาม, ข้าวของคนงาม)
ข้าว 'ยูเมะพิริกะ' อันแสนโด่งดังทั้งในโตเกียว โอซาก้า นาโกย่า มีคนรู้จักมากมาย บางทีชื่อก็แปลว่า 'ข้าวแห่งความฝัน' หรือ 'ข้าวนางงาม' โฆษณาเองก็โด่งดังเช่นกัน พระเอกในโฆษณาคือคุณลุงปากจัด 'มัตสึโกะ เดอลุกซ์' ไงล่ะ
ชื่อ 'ยูเมะพิริกะ' นี่ได้มาจากการประกวดชื่อในฮอกไกโดนะ มาจากความฝันของชาวฮอกไกโดที่อยากให้มันเป็น 'ข้าวที่อร่อยที่สุดในญี่ปุ่น' ยังไงล่ะ（
หลังจากเริ่มวางจำหน่าย ข้าวนี้ได้รับการจัดอันดับ 'พิเศษ A' จากสมาคมตรวจสอบธัญพืชญี่ปุ่นติดต่อกัน 11 ปีซ้อนเลยทีเดียว! พูดได้เลยว่าเป็นข้าวฮอกไกโดที่มีความนุ่มเหนียวสุด ๆ นอกจากนี้ยังมีความหวานและความเปล่งประกายของเม็ดข้าวที่เพิ่งหุงเสร็จใหม่ ๆ ทำให้สมกับเป็น 'ข้าวรสเลิศระดับสุดยอด' เลยทีเดียว ปัจจุบันไม่ว่าจะเป็นปริมาณการเก็บเกี่ยว คุณภาพ หรือชื่อเสียง ก็ถือเป็นหนึ่งในแบรนด์ที่เป็นตัวแทนของฮอกไกโดอย่างแท้จริง เพราะแต่ละเม็ดมีความแน่นเต็ม ๆ ทำให้แม้จะเย็นแล้วก็ยังคงรสชาติดีอยู่ เหมาะมากสำหรับทำข้าวกล่องหรือข้าวปั้น ถึงจะเย็นแล้วก็ยังอร่อยไม่เปลี่ยน!
Yume pirika
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
บรรจุภัณฑ์ของ 'ยูเมะพิริกะ'
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
หมายเหตุ: การประเมินรสชาติข้าวด้วยประสาทสัมผัส
ทุกปีมีงานประกวดข้าวสุดเจ๋งที่ญี่ปุ่นจัดขึ้น โดยสมาคมตรวจสอบธัญพืชญี่ปุ่นเป็นเจ้าภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ชาวนาปลูกข้าวดี ๆ และขยายตลาดข้าวคุณภาพเยี่ยมไงล่ะ มีผู้เชี่ยวชาญในวงการ 20 คนที่ถูกคัดมาเป็นกรรมการ พวกเขาจะชิมข้าวแล้วให้คะแนนตามเกณฑ์ 6 อย่าง คือ รูปลักษณ์ กลิ่นหอม รสชาติ ความเหนียวนุ่ม ความแข็ง และภาพรวมทั้งหมด กรรมการจะชิมทั้งข้าวที่ส่งเข้าประกวดและข้าวมาตรฐานที่สมาคมเตรียมไว้ แล้วเปรียบเทียบกันว่าข้าวชนิดไหนเจ๋งสุด!
Nanatsu boshi （Seven Star Rice）
"ข้าวนานัทสึโบชิ (ข้าวเจ็ดดาว)" ตอนนี้เป็นพันธุ์ข้าวที่ปลูกกันเยอะที่สุดในฮอกไกโดเลยนะ เพื่อน ๆ ของผมส่วนใหญ่ก็ชอบข้าวชนิดนี้กันทั้งนั้น! ชื่อของมันมีความหมายดี ๆ ว่า "หวังว่ามันจะส่องแสงเจิดจ้าเหมือนดาวเหนือในท้องฟ้าของฮอกไกโดที่อากาศบริสุทธิ์ มองเห็นดาวเต็มฟ้า" เท่ใช่ไหมล่ะ นอกจากนี้ มันยังได้รับการจัดอันดับให้เป็นข้าวระดับพิเศษ A ติดต่อกัน 11 ปีแล้ว เหมือนกับ "ข้าวยูเมะโนะบิ" เลย แต่โดยรวมแล้ว "ข้าวนานัทสึโบชิ (ข้าวเจ็ดดาว)" จะไม่เหนียวนุ่มเท่า "ยูเมะพิริกะ (ข้าวความฝันงดงาม)" นะ มันจะมีรสชาติสดชื่นหน่อย ๆ แถมยิ่งเคี้ยวก็ยิ่งหวาน เหมาะมากที่จะเอาไปทำข้าวซูชิ หรือกินคู่กับของทอดและอาหารทะเล ที่ฮอกไกโดมีหลายที่ที่ปลูกข้าวชนิดนี้ เช่น เมืองไอเบ็ตสึ แอ่งคามิคาวะ เมืองฮอกริว แต่ละที่ก็จะมีรสชาติต่างกันนิดหน่อย ถ้ามีโอกาสลองหามากินเปรียบเทียบกันดูนะ!
Seven Star Rice
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
「Seven Star Rice」โฆษณาภาพลักษณ์ในตู้รถไฟฟ้า
fukkurinko （ข้าวแห่งโชคลาภ ยศถาบรรดาศักดิ์ และอายุยืน）
อีกหนึ่งข้าวฮอกไกโดที่ได้รับเกรดพิเศษ A ในปี 2021 ก็คือ "ฟุกคุรินโกะ" หรือแปลว่า "ข้าวฟุกุโรกุจุ" นั่นเอง ชื่อนี้มาจากความหวังว่าเม็ดข้าวทุกเม็ดจะนุ่มฟูและอวบอิ่ม ข้าวชนิดนี้ต่างจากสองพันธุ์แรกนิดหน่อย รสสัมผัสอยู่ระหว่างสองพันธุ์นั้น และอย่างที่ชื่อบอก มันเป็นเม็ดข้าวที่นุ่มฟูไม่แข็งหรือเหนียวเกินไป เว็บไซต์ทางการของข้าวฮอกไกโดบอกว่า "ข้าวชิชิโบชิ" เหมาะกับอาหารเช้าแบบสดชื่น "ข้าวยูเมโนะโฮมาเระ" ที่เหนียวนุ่มเข้มข้นเหมาะกับอาหารเย็น ส่วน "ข้าวฟุกุโรกุจุ" นี่เหมาะกับอาหารกลางวัน เป็นข้าวสายกลางสมดุลดี มันปลูกได้แค่บางส่วนของพื้นที่โดนัน (ทางใต้ของฮอกไกโด) และโซราจิเท่านั้น ถือเป็นพันธุ์ที่ค่อนข้างหายากเลยล่ะ
Fukkurinko
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
「Fukkuri n ko」ของบรรจุภัณฑ์
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
oboroduki （ข้าวโอโบโรซึกิ）
ตอนแรกก็แค่เห็นชื่อ 'โอบุกิ' (แปลว่าจันทร์พร่างแสง) แต่พอได้ลองชิมจะติดใจจนกลายเป็นลูกค้าประจำไปเลยล่ะ ที่ตั้งชื่อแบบนี้เพราะว่าสีขาวนวล ๆ ของมันเหมือนเมฆบาง ๆ คล้ายแสงจันทร์ยามค่ำคืนในฤดูใบไม้ผลิไงล่ะ ข้าวนี้มีแป้งที่เป็นสายตรงน้อย เลยเหนียวนุ่มแต่ก็ยังมีความเด้งดึ๋งอยู่ด้วย เจ๋งไปอีก! ตอนที่ออกมาใหม่ๆ ปี 2005 นี่ได้คะแนนชิมเท่ากับข้าวโคชิฮิคาริดัง ๆ จากนีงาตะเลยทีเดียว ทำให้ข้าวฮอกไกโดดังเปรี้ยงปร้างขึ้นมาทันที แนะนำให้คนที่ชอบข้าวหวาน ๆ เคี้ยวไปยิ่งหวาน แถมเหนียวนุ่มด้วยนะ ลองดูได้เลย!
oboroduki
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
'แปดสิบเก้า' ที่เห็นบนบรรจุภัณฑ์นั้น เป็นชื่อแบรนด์ข้าวคุณภาพสูงที่ผลิตในท้องถิ่นและจำหน่ายโดย 'สหกรณ์การเกษตรฮอกเคียวเร็น' ชื่อนี้สื่อถึงข้าวที่ผ่านการคัดสรรอย่างเข้มงวดมาแล้วนั่นเองครับ
ที่มาของภาพ：Hokkaido riceLOVE
kirara397 （ข้าวเจ้าฮอกไกโดเปล่งประกาย）
คิราระ ขนาดบรรจุ 10 กิโลกรัม
ที่มาของภาพ：amazon Japan
คิราระ 397" หรือที่เรามักได้ยินกันว่า "ข้าวเกรดเทพแห่งฮอกไกโด" นี่เป็นสายพันธุ์ข้าวที่เปิดตัวในปีแรกของยุคเฮเซ จริง ๆ แล้วมันเป็นต้นกำเนิดของข้าวฮอกไกโดหลาย ๆ สายพันธุ์เลยนะ และก็เพราะความสำเร็จของมันนี่แหละ ที่ทำให้ข้าวจากฮอกไกโดได้ก้าวขึ้นสู่เวทีระดับประเทศ "คิราระ" แปลว่า "เปล่งประกาย" เขาใช้คำนี้เพื่อบรรยายว่าข้าวมันสวยวิบวับเหมือนดวงดาวหรือหิมะเลยล่ะ ส่วน "397" นั่นเป็นรหัสระบบที่สถานีทดลองเกษตรคามิคาวะใช้ในการทดสอบสายพันธุ์ ข้าวชนิดนี้มีเนื้อสัมผัสที่พอดี ๆ ไม่แข็งไปไม่นุ่มไป แถมยิ่งเคี้ยวก็ยิ่งหวาน เหมาะมาก ๆ เลยที่จะเอาไปทำข้าวผัดหรือข้าวหน้าต่าง ๆ
kitakurin
ข้าวคิตะคุริน บรรจุ 5 กิโลกรัม
ที่มาของภาพ：amazon Japan
ข้าวชนิดนี้เขาปลูกโดยใช้พันธุ์ 'ฟุกคุรินโกะ' เป็นพ่อแม่พันธุ์นะ ไม่ใช่แค่ประหยัดยาฆ่าแมลงอย่างเดียว แต่ยังต้านทานโรคได้เก่งอีกต่างหาก นอกจากนี้ความหวานกำลังดี เหนียวนิด ๆ นุ่มพอเหมาะ เข้ากับกับข้าวได้สารพัด แต่ถ้าจะให้แนะนำล่ะก็ กินเป็นข้าวเปล่า ๆ นี่แหละอร่อยที่สุด!
ayahime
อายาฮิเมะ บรรจุ 5 กิโลกรัม
ที่มาของภาพ：amazon Japan
อายาฮิเมะ ข้าวสุดเจ๋งที่มีความเหนียวนุ่มสุดยอด แม้จะเย็นแล้วก็ยังคงความนุ่มฟูฟ่องและไม่แข็งกระด้าง เหมาะมากสำหรับใส่กล่องข้าว เพราะรสสัมผัสที่ดีเยี่ยม วิธีกินที่แนะนำสุด ๆ คือกินเป็นข้าวขาวล้วน ๆ หรือจะเอาไปทำเป็นข้าวกล้องก็เริ่ด ที่มาของชื่อนี้ก็เพราะมันมีสายเลือดของข้าวพันธุ์ "อายะ" เลยตั้งชื่อว่า "อายาฮิเมะ" แปลว่าลูกสาวของอายะไงล่ะ ว่ากันว่าถ้าเอาไปทำข้าวกล้องแล้วอร่อยมาก แม้แต่คนที่ไม่ชอบกินข้าวกล้องก็ยังกินได้อย่างสบาย ๆ เลยนะ
emimaru
เอมิมารุ บรรจุ 5 กิโลกรัม
ที่มาของภาพ：amazon Japan
ข่าวดีสำหรับคนรักข้าวเลยล่ะ! มีพันธุ์ข้าวใหม่ชื่อ 'เอมิมารุ' ที่อร่อยพอ ๆ กับข้าว 'ชิชิโฮชิ' ที่ดังอยู่แล้ว แต่เจ๋งกว่าตรงที่ปลูกง่ายกว่าเยอะ ไม่ต้องเพาะในเรือนกระจกให้วุ่นวาย หว่านเมล็ดลงนาเลยก็ได้ ประหยัดแรงงานสุด ๆ ถ้าปลูกกันเยอะ ๆ ก็จะได้ขยายพื้นที่นาได้มากขึ้นด้วย นี่แหละข้าวพันธุ์ใหม่ที่หลายคนรอคอย จะได้กินข้าวอร่อย ๆ ที่ปลูกในบ้านเรากันแล้วล่ะ!
daichinohoshi
ข้าวพันธุ์นี้มีข้าวท้องถิ่นผสมอยู่ด้วยนะ「
sorayuki
"ข้าวโซระยูกิ" แตกต่างจากข้าวพันธุ์อื่น ๆ ในท้องถิ่นนิดหน่อย เพราะมันถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้ในธุรกิจอาหารโดยเฉพาะ เมื่อเทียบกับ "คิราระ 397" ที่ใช้ในธุรกิจเหมือนกัน ข้าวโซระยูกินี่ไม่ได้แค่สืบทอดคุณสมบัติไม่เหนียวเกินไปมาเท่านั้น แต่ยังทนหนาวและต้านทานโรคได้ดีกว่าอีกด้วย ดังนั้น เค้าเลยคาดหวังว่าในอนาคต ข้าวพันธุ์นี้จะได้รับความนิยมในร้านอาหารเชนสโตร์มากขึ้นเรื่อย ๆ นั่นเอง
ที่มาของภาพ：Photo AC
สำหรับคนไทยอย่างเราที่โตมากับการกินข้าว ข้าวอร่อย ๆ มันก็ต่างกันจริง ๆ นะ เคยมีเพื่อน ๆ ที่มาเที่ยวฮอกไกโดแล้วแบกข้าวสารกลับบ้านตั้งถุงนึงเลยล่ะ! ถึงแม้ว่าคนสมัยนี้จะกินอาหารแบบตะวันตกกันมากขึ้น และ 'ห่างเหินจากข้าว' กันมากขึ้นเรื่อย ๆ แต่พอได้เจอข้าวอร่อย ๆ ก็ยังรู้สึกมีความสุขมากอยู่ดี! คราวหน้าที่มาเที่ยวฮอกไกโด นอกจากกินขนมหวานอร่อย ๆ ดื่มนมแล้ว อย่าลืมลองชิมข้าวแท้ ๆ จากฮอกไกโดด้วยนะ!
☞ อ่านเพิ่มเติม
・18 ของฝากที่ต้องซื้อแห่ง "ฮอกไกโด" ประจำปี 2024 : ซื้อของอร่อยจากสวรรค์แห่งอาหารไปฝากคนที่คุณรักกัน!