คู่มือการเดินทางในญี่ปุ่น เส้นทางแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวในญี่ปุ่นสำหรับการเดินทางแบบอิสระ

ทาสแมวทั้งหลายรู้หรือไม่ว่า ชาวญี่ปุ่นรักแมวมาก ถึงขนาดกำหนดให้วันที่ 22 กุมภาพันธ์เป็น "วันแมว" แถมในชีวิตประจำวันยังมีคำศัพท์และสุภาษิตที่เกี่ยวกับแมวมากมาย! นอกจากคำว่า "ลิ้นแมว" ที่เราได้ยินบ่อยๆ แล้ว คุณรู้ความหมายของ "หลังแมว" และ "อยากยืมมือแมว" หรือไม่? บทความนี้จะมาบอกทุกคนเกี่ยวกับ 10 สำนวนเกี่ยวกับแมวที่ชาวญี่ปุ่นใช้บ่อยที่สุด เหล่าทาสแมวต้องรีบมาเรียนรู้กัน!

①猫舌（nekojita） → ทนความร้อนไม่ได้

คำว่า "ลิ้นแมว" ในภาษาญี่ปุ่นใช้เรียกคนที่ทนความร้อนไม่ได้ ที่มาภาพ: photo AC

ชาวญี่ปุ่นใช้คำว่า "ลิ้นแมว" บ่อยๆ หมายถึงคนที่เหมือนแมวตรงที่ไม่ถนัดกินอาหารร้อน ทนความร้อนไม่ได้ แล้วลิ้นแมวทนความร้อนไม่ได้จริงๆ หรือ?

ที่จริงแล้วแมวเคยเป็นสัตว์เลี้ยงของชนชั้นสูงในญี่ปุ่น และยังจับหนูได้ด้วย จึงมักถูกเลี้ยงไว้ในบ้าน ผู้คนสังเกตเห็นว่าเมื่อให้อาหารของคนกับแมว แมวจะไม่ค่อยชอบอาหารร้อน จะกินอย่างระมัดระวังเป็นพิเศษ ต่อมาจึงใช้คำว่า "ลิ้นแมว" เพื่อหมายถึง "ทนความร้อนไม่ได้"!

②猫背（nekoze） → หลังค่อม หลังงอ

"หลังแมว" ใช้เรียกคนที่หลังค่อม ที่มาภาพ: photo AC

"猫背（nekoze）" ไม่ได้หมายถึงหลังของแมว แต่เป็นการเปรียบเทียบกับท่าทางของแมวที่หลังโก่งเวลานั่ง เพื่อใช้เรียกอาการหลังค่อมของคน ในญี่ปุ่น คนที่หลังค่อมจะถูกเรียกว่าเป็น "หลังแมว"

③猫糞（nekobaba） → ปกปิดความผิด

การเก็บเงินที่ตกอยู่บนถนนไว้เป็นของตัวเอง ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า "ขี้แมว" ที่มาภาพ: photo AC

ทุกคนทราบดีว่าแมวหลังจากขับถ่ายแล้วจะใช้ทรายแมวกลบกลิ่น ดูเหมือนว่าทำเรื่องไม่ดีแล้วต้องรีบซ่อน ดังนั้นในญี่ปุ่นจึงใช้เปรียบเทียบกับคนที่ทำเรื่องไม่ดีแล้วแกล้งทำเป็นไม่มีอะไรเกิดขึ้น หรือการเก็บของที่ตกอยู่ตามถนนหรือของที่ขโมยมาแล้วทำเป็นของตัวเอง พฤติกรรมแบบนี้เรียกว่า "猫糞（nekobaba）"

④猫の目（nekonome） → เปลี่ยนแปลงไม่แน่นอน

"ตาแมว" ใช้เปรียบเทียบถึง "ความไม่แน่นอน" ที่มาภาพ: photo AC

ม่านตาของแมวจะเปลี่ยนขนาดตามความเข้มของแสง ดังนั้น "猫の目（nekonome）" จึงใช้เปรียบเทียบถึงคนที่อารมณ์และความคิดเปลี่ยนแปลงบ่อย ยากที่จะคาดเดา เช่น "女の心は猫の目" สุภาษิตนี้คล้ายกับ "ใจผู้หญิงล้ำลึกดั่งมหาสมุทร" ในภาษาไทย

⑤猫に小判（nekonikoban） → หัวล้านได้หวี (สำนวนไทย)

"ให้เงินแมว" มีความหมายว่า "ไม่รู้ค่า" "ไม่เข้าใจคุณค่า" ที่มาภาพ: photo AC

โคบังเป็นเงินตราที่ใช้ในสมัยเอโดะของญี่ปุ่น คล้ายกับทองคำ เมื่อคำนวณเป็นค่าเงินปัจจุบันจะเท่ากับประมาณ 80,000 เยน มีค่าค่อนข้างสูง "猫に小判（nekonikoban）" ตามตัวอักษรแปลว่าให้เงินกับแมว แต่แมวไม่รู้คุณค่าของเงินเลย

ดังนั้นสุภาษิตนี้จึงใช้เปรียบเทียบว่าอธิบายให้คนที่ไม่เข้าใจฟังมากแค่ไหนก็ไม่มีประโยชน์ อีกฝ่ายไม่เข้าใจเลย บางครั้งก็แฝงความหมายว่า "ดูถูกอีกฝ่าย" ไว้ด้วย คล้ายกับสำนวนไทยที่ว่า "หัวล้านได้หวี " ในญี่ปุ่นยังมีสำนวนที่มีความหมายคล้ายกันคือ "豚に真珠（butanishinju）" ตัวอย่างเช่น:

・เมื่อบ่นว่าแฟนเป็นคนไม่รู้จักแฟชั่น:「ブランドものの財布をプレゼントしたが、彼氏はファッションに興味はないので、猫に小判だ。」(ฉันซื้อกระเป๋าสตางค์แบรนด์เนมให้แฟน แต่เขาไม่สนใจแฟชั่น เสียเปล่าจริงๆ)

⑥猫を被る（nekookaburu） → แอ๊บแบ๊ว

การแอ๊บแบ๊วในภาษาญี่ปุ่นคือ 「猫を被る」 ที่มาภาพ: ねこねこファクトリー

คำว่า 「被る（kaburu）」 ในภาษาญี่ปุ่นมีความหมายว่า "คลุม" หรือ "สวม" ส่วน 「猫を被る（nekookaburu）」 ตามตัวอักษรแปลว่า "สวมตัวแมว" มักมีความหมายในแง่ลบ ส่วนใหญ่หมายถึงคนที่แกล้งทำเป็นคนดีหรือน่ารัก คือ "ปิดบังตัวตนที่แท้จริง" ตัวอย่างเช่น:

A (เมื่อมีคนที่ชอบอยู่ด้วย):「私はジュース。私はお酒が飲めないの......」(ฉันขอน้ำผลไม้ค่ะ ฉันดื่มเหล้าไม่ได้...)
B (รู้นิสัยที่แท้จริงของ A):「なに猫をかぶってるの？本当はビールが大好きでしょ？」(อย่ามาแกล้งทำไปหน่อยเลย ที่จริงชอบดื่มเบียร์ไม่ใช่หรอ!)

⑦猫の手も借りたい（nekonotemokaritai） → ยุ่งมาก

สำนวนญี่ปุ่น "อยากยืมมือแมว" หมายถึง "ยุ่งมาก" ที่มาภาพ: photo AC

สำนวนนี้ 「猫の手も借りたい（nekonotemokaritai）」 แปลตรงตัวคือ "อยากยืมมือแมว" แต่ความหมายที่แท้จริงคือ "ยุ่งมากจนใครมาช่วยก็ได้ ขอแค่มีคนช่วยก็พอ" ไม่ว่าจะเป็นตอนที่ร้านขายดีจนรับมือไม่ไหว หรือตอนที่งานยุ่งจนหัวหมุนก็ใช้ได้

ทำไมถึงเป็นยืมมือแมวไม่ใช่ยืมมือหมาล่ะ? เพราะแมวให้ความรู้สึกขี้เกียจ ไม่ค่อยสนใจใคร เมื่อคุณยุ่งจนอยากหาใครมาช่วยสักคน แม้แต่แมวที่ช่วยอะไรไม่ได้ก็ยังดี ก็จะพูดว่า 「猫の手も借りたい（nekonotemokaritai）」

⑧借りてきた猫（karitekitaneko） → เงียบสงบ เรียบร้อย

「借りてきた猫」ใช้เปรียบเทียบกับความเงียบเหมือนแมว ที่มาภาพ: photo AC

「借りてきた猫（karitekitaneko）」 ในญี่ปุ่นใช้เปรียบเทียบกับคนที่ปกติร่าเริง แต่กลับเงียบและสงบเรียบร้อยกว่าปกติด้วยเหตุผลบางอย่าง เหมือนแมวที่เงียบเพราะกลัวคนแปลกหน้าหรือเครียด ซึ่งต่างจาก 「猫を被る（nekookaburu）」 ที่มีความหมายในแง่ลบนะ! 「借りてきた猫（karitekitaneko）」 มักใช้กับเด็กที่ที่บ้านซนเป็นจอมแก่น แต่เมื่ออยู่ต่อหน้าครูกลับเรียบร้อยเหมือนแมว ตัวอย่างเช่น:

A (ครูที่มาเยี่ยมบ้าน):「あれ？○○君は大人しいね。借りてきた猫見たいね。」(อ้าว? น้อง○○เรียบร้อยจังเลยนะ) (แฝงความหมายว่าต่างจากตอนอยู่ที่โรงเรียน)
B (คุณแม่):「そうなんですよ。お客さん来る時、いつもそんな静かなんですよ。」(ใช่ค่ะ ทุกครั้งที่มีแขกมา เขาจะเงียบแบบนี้เลยค่ะ)

⑨猫撫で声（nekonadegoe） → เสียงออดอ้อน

「猫撫で声」ใช้เรียกเสียงออดอ้อน ที่มาภาพ: 吉祥寺ねこ祭り2015

เสียงที่แมวส่งเสียงออดอ้อนกับเจ้าของ ทำให้คนฟังแล้วใจอ่อนไปเลย เสียงแบบนี้ในญี่ปุ่นเรียกว่า 「猫撫で声（nekonadegoe）」 ใช้เปรียบเทียบกับคนที่พูดเสียงหวานๆ อ้อนๆ อาจจะเพราะชอบอีกฝ่าย หรือเพื่อให้ได้บางสิ่งบางอย่างที่ต้องการ จึงใช้น้ำเสียงออดอ้อนเอาใจ ตัวอย่างเช่น:

เพื่อนร่วมงาน A (นินทาที่มุมกาแฟในออฟฟิศ):「○○さんてっさ、あんな猫撫で声で、歳だってもう40なんだね。」(คุณ○○น่ะ อายุตั้ง 40 แล้วยังทำเสียงหวานๆ อ้อนๆ อยู่เลย)
เพื่อนร่วมงาน B:「そうそう、普段は普通に話しているんだけど、上司かイケメン同僚に猫撫で声で、見ていて気持ち悪いです。」(ใช่ๆ ปกติก็พูดธรรมดา แต่พอเจอหัวหน้าหรือเพื่อนร่วมงานหล่อๆ เสียงก็จะอ้อนทันที ดูแล้วขนลุกเลย!)

⑩猫も杓子も（nekomoshakushimo） → ทุกคนต่างก็~

เวลาบอกว่าทุกคนเหมือนกันหมดสามารถพูดว่า「猫も杓子も」 ที่มาภาพ: ねこ休み美術館

「猫も杓子も（nekomoshakushimo） ในญี่ปุ่นหมายถึง "ไม่ว่าใครก็~" หรือ "ทุกคนต่าง~" เช่น "ราชินีเพลงยุคเฮเซ" อามุโระ นามิเอะ เคยสร้าง "ปรากฏการณ์อามุโระ" ทำให้วัยรุ่นผู้หญิงพากันทำผมและแต่งตัวเลียนแบบเธอ สามารถพูดได้ว่า "ทุกคนต่างก็เป็นอามุโระ นามิเอะ"

เกี่ยวกับที่มาของสำนวนนี้ มีเรื่องเล่าว่า「猫（neko）」มาจากการออกเสียงของ「禰子（neko）」ซึ่งเป็นมหาปุโรหิตชินโต ส่วน「杓子（shakushi）」แต่เดิมคือ「釈氏（shakushi）」ที่แปลว่าพระ จาก "ทั้งมหาปุโรหิตและพระ" กลายมาเป็น "ทั้งแมวและทัพพี" ที่หมายถึง "ทุกคนต่าง~"

สำนวนญี่ปุ่นเกี่ยวกับแมวเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความผูกพันระหว่างชาวญี่ปุ่นกับแมวได้เป็นอย่างดี ติดตามเรื่องราวน่าสนใจเกี่ยวกับภาษาและวัฒนธรรมญี่ปุ่นเพิ่มเติมได้ที่ "JapaiJAPAN" นะ!

แหล่งข้อมูล: goo辞書、FASHION PRESS 1、FASHION PRESS 2、FASHION PRESS 3

การค้นหาด้วยคำสำคัญ

ทั่วญี่ปุ่น หมวดหมู่

เขตในญี่ปุ่น

10 คำสุภาษิตญี่ปุ่นเกี่ยวกับแมว ความหมายและที่มา 'หลังแมว-มือแมว' ที่คนญี่ปุ่นใช้บ่อย